Toespraak pastoor Rudolf Scheltinga in Egmond-Binnen
Wat kan een datum als ´4 mei´ bij ons oproepen.
Twee minuten stilte op 4 mei. Niet voor mij, wel voor mij.
Media zwijgen, het OV staat stil, zelfs vliegtuigen mogen niet landen. Tijdens Dodenherdenking staat Nederland stil.
Al jaren is de leidraad van 4 en 5 mei:
“Geef vrijheid door.” En dat is zo waar. En onwaar.
Want áls er vandaag overal pure vrede en vrijheid zou zijn
dan nog kun je het niet als geschenk meegeven of ruilen.
Elke mens, elke generatie,
zal het op moeten nemen en het uitpakken als een opdracht.
Vrijheid in handen nemen, weerstanden overbruggen,
ze steeds opnieuw opbouwen.
Alleen dan kun je haar met vertrouwen aan elkaar aanreiken:
want alleen als we zó vrede en vrijheid doorgeven
geven we de wereld zélf door
en geven we aan de toekomst vrijheid.
Vrijheid als opdracht.
Kunnen we dat vandaag?
Kan ik vrijheid zó beleven
dat de ander zich ook vrij zal voelen?
Kan ik er dan bovendien op vertrouwen
dat die ander mij die zelfde vrijheid aanbiedt?
In het ene land wil men wapens verbieden.
Maar anderen willen ze houden om vrijheid te verdedigen.
omdat er bij allebei angst is
angst voor ónvrede, ónvrijheid.
Met een gesloten vuist kun je geen hand geven, zegt iemand.
vrede moet je geven én ontvangen met geopende handen
schrijft een ander.
Zal die ander jou terug de hand reiken?
Ik heb zelf geen oorlog meegemaakt in Nederland.
Die oorlog is al 72 jaar voorbij.
Maar tegelijk houdt ze ons nóg bezig.
Omdat er nog steeds oorlog is in onze wereld.
Tweede Wereldoorlog hier in Nederland.
Toen konden mensen moedig worden ondanks zichzelf;
toen konden kinderen volwassener worden dan hun ouders;
toen konden mensen één zijn ondanks verscheidenheid
en toch begreep menigeen niet wat er ergens ver weg gebeurde
en verstonden we de verhalen niet van hen die terugkwamen.
Verhalen die ook nu verteld en verteld worden …..
“De verhalen uit de oorlog doen ons telkens weer beseffen dat vrijheid geen vanzelfsprekendheid is en dat zij soms zelfs letterlijk bevochten dient te worden. Die verhalen zijn nog steeds van grote waarde, zeker ook voor de jongere generaties. Waar onwetendheid en onverschilligheid een voedingsbodem zijn voor haat en verdeeldheid, leidt kennis tot inzicht, begrip en compassie.”
Kom vanavond met verhalen
hoe de oorlog is verdwenen
En herhaal ze honderd malen:
alle malen zal ik wenen…
Wie huilen er nu, in 2017?
Is het misschien waar dat de mens zichzelf niet genoeg is;
dat vrijheid niet kan zonder geweten,
dat vrij zijn niet kan zonder solidariteit.
Kunnen we dan wel vrijheid afspreken
tussen kleine en grote mensen?
Er zijn grootse waarden in onze wereld
we moeten ze beschermen
beschermen tegen degenen die er teveel van in bezit nemen
de wereld délen, in plaats van haar te vérdelen
want we spreken niet alleen namens hen die toen stierven
maar ook voor hen die straks zullen leven.
Zoveel mensen gaven en geven hun leven voor die vrijheid.
Laten we in stilte hen gedenken
en hun opdracht overnemen:
met open handen,
doorgeven en ontvangen,
vertellen en vertellen,
over de terugkeer van vrede
en zo ons land een nieuw gezicht geven,
een gezicht van hoop.